فولاد و صنایع معدنی

1402/07/26

شایسته شکری

لینک کوتاه آگهی

به گزارش مزایده مناقصه، فولاد یا پولاد آلیاژی از آهن است که بین 0/002 تا 2/1 درصد جرم آن کربن است.استفاده از فولاد به دلیل استحکام کشش نهایی زیاد و قیمت نسبتا پایین آن در ساخت صنایع مختلفی از قبیل ساختمان سازی،سازه های زیرساختی،ابزار ها ،کشتی ها ،پل ها،قطار ها ،خودروها،ماشین آلات،تجهیزات و سلاح های نظامی کاربرد گسترده دارد.فولاد یکی از بیشترین مواد تولید شده توسط انسان است و سالانه تقریبا بیش از 1/6 میلیارد تن فولاد در سراسر جهان تولید می شود به همین خاطر فولاد یکی از کالاهای مهم و تأثیرگذار در رشد و توسعه صنعتی کشورهاست. این محصول از نظر حجم بعد از نفت و گاز، دومین کالایی است که در جهان تجارت می‌شود و یقینا بهبود و توسعه صنعت فولاد اهمیت ویژه‌ای در توسعه اقتصادی کشورها دارد.

کشور های چین، ژاپن، آمریکا و هند بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد جهان‌اند و ایران با تولید سالانه ۱۶میلیون تن فولاد، در جایگاه پانزدهم قرار دارد. تولید و مصرف فولاد، از شاخص‌های اصلی توسعه‌یافتگی کشورها به شمار می‌آید و تاثیر بسزای این صنعت بر فرآیند توسعه فرهنگ، سطح دانش، اشتغال‌زایی، پژوهش، آموزش و تجارت کشورها غیرقابل انکار است.

طبقه بندی فولادها براساس ترکیبات شیمیایی

این نوع فولاد که پر مصرف ترین فولاد نیز به شمار می رود، شامل آهن و حداکثر یک درصد کربن است. اختلاف این نوع فولادها عمدتا به دلیل متفاوت بودن و مقدار کربن موجود در آن است.

فولاد کم کربن: فولادی است که حداکثر 0/25 درصد کربن دارد و به مقیاس وسیعی در کارهای مهندسی و سازه مورد استفاده قرار می گیرد.

فولاد با کربن متوسط: فولادی است که بین 0/25 تا 0/7 درصد کربن دارد. بیشتر در اجزا قطعات متحرک مورد استفاده قرار می گیرد

فولاد پر کربن: فولادی است که بین 0/7 تا 1 درصد و به ندرت تا 1/5 درصد کربن دارد و در تولید ابزار مهندسی و تولید سکه مورد استفاده قرار می گیرد. تفاوت اصلی این نوع از فولادها در سهولت ماشین کاری، جوشکاری، مقاومت در برابر پاره شدن، سختی و از این گونه ویژگی های آهن و فولاد است.ولاد کربن با توجه به درصد کربن موجود در آن به سه گروه زیر طبقه بندی می شود.

فولادهای آلیاژی این نوع فولادها حاوی مقادیری کربن می باشد اما خصوصیات آن را معمولا سایر عناصر شیمیایی اضافه شده به فولاد تعیین می کند. بعضی از این عناصر باعث سختی فولاد، معمولا باعث استحکام و تعدادی موجب افزایش مقاومت در مقابل خوردگی می شود.

فولاد آلیاژی نیز انواع مختلفی دارد نظیر»

فولاد آلیاژی منگنز دار

فولاد آلیاژی کرم دار

فولاد آلیاژی کرم- مولیبدن

فولاد آلیاژی نیکل – کرم مولیبدن

فولاد زنگ نزن

این نوع فولاد در واقع همان فولاد معمولی است که ورقه نازکی از ضد رنگ بر روی یک یا دو طرف آن قرار داده شده است. عنصر کرم مهمترین ماده آلیاژی کننده فلزی است که همراه با آهن، کربن، منگنز و سیلیس در تولید فولاد زنگ نزن به کار می رود. متداول ترین فولاد زنگ نزن حدود 8 درصد نیکل دارد. علاوه بر این از فلزات مختلف دیگر نیز به تنهایی و یا تواما در تهیه فولاد زنگ نزن استفاده می شود. از این فولاد در ساخت قطعات موتور جت، وسایل و لوازم شیمیایی، کارد و چنگال، انواع لوازم پخت و پز و بلاخره انواع دستگاه های مخصوص برش استفاده می شود.

اطلاعات کلی در مورد مراحل مختلف تولید در صنعت آهن آلات

در حال حاضر عمدتا دو روش برای تولید آهن آلات در کشورهای مختلف جهان مورد استفاده قرار می گیرد:

کوره بلند، کنورتور یا روش سنتی

احیا مستقیم یا کوره الکتریکی

انتخاب یکی از دو روش فوق برای تولید آهن آلات بستگی به شرایط خاص هر کشور متفاوت و عمدتا بستگی زیادی به نوع مواد اولیه و انرژی قابل دسترس دارد. مثلا کشوری که دارای منابع ذغال سنگ مرغوب است روش کوره بلند مطلوب و اقتصادی و کشور دیگری که دارای منابع سرشار گاز طبیعی است روش احیا مستقیم مقرون به صرفه می باشد. ضمنا روش کوره بلند اکنون در کارخانه ذوب آهن اصفهان برای تولید آهن آلات به کار می رود و روش احیا مستقیم طریقه تولید در مجتمع های فولاد مبارکه و اهواز می باشد. برای اطلاع از سایر روش ها به اخبار صوتی بازار آهن مراجعه کنید.

تولید آهن آلات با استفاده از روش کوره بلند

تولید آهن آلات با استفاده از روش سنتی دارای سابقه طولانی است. اولین کوره بلند در سال 1600 میلادی در انگلستان ساخته شد و استفاده تجارتی با روش گرم کردن هوای ورودی از سال 1800 میلادی آغاز گردید. در روش تولید فولاد با استفاده از روش سنتی (کوره بلند) سنگ آهن پس از استخراج از معدن، خرد و به اندازه مورد نظر الک گردیده و به انبار سنگ آهن حمل می شود

سنگ آهن خرد شده معمولا به همراه مقداری پودر کک به قسمت آلگومداسیون حمل و از آنجا وارد کوره بلند می گردد. شارژ کوره بلند به صورت لایه هایی از سنگ آهن ، کک و سنگ آهک انجام شده و سپس هوای داغ توسط لوله های دمش به داخل کوره دمیده می شود.

بدین ترتیب سنگ آهن احیا شده و در حین سرازیر شدن از کوره به علت گرمای زیاد ذوب می شود و در قسمت تحتانی کوره جمع می گردد. بعد از مدت زمانی ثابت آهن خام مذاب از کوره تخلیه و به همراه آهن قراضه به کنورتور حمل می گردد. در داخل کنورتور آهن خام مذاب در اثر دمیدن اکسیژن، درجه حرارت و ترکیبات لازم را به دست می آورد. فولادی که بدین ترتیب به دست می آید در قالب ریخته شده و به صورت شمش، بیلت و یا بلوم به کارخانه نورد حمل می گردد تا به شکل محصول نهایی در آید.

فولاد در ایران

ظرفیت تولید فولاد در ایران در سال 2017 با رشد 21/4 درصدی نسبت به سال 2016 از 17/9 میلیون تن به حدود 21/7 میلیون تن در سال رسیده است. در کشور ایران از روش های احیای مستقیم و کوره بلندی برای تولید فولاد استفاده می شود.

کشور ما با سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد می‌تواند بستری برای توسعه اقتصادی و حضور در بازارهای صادراتی در صورت تولید محصولات متنوع و استاندارد ایجاد کند.بازار بکر داخلی و کشورهای همجوار، دسترسی به آب‌های آزاد، نیروی کار جوان تحصیل‌کرده و جویای کار، اشتغال‌زایی صنعت فولاد در زنجیره تولید از معدن تا محصول نهایی، تسلط بر تکنولوژی و برنامه‌های توسعه‌ای کشور از دیگر مزایای نسبی برای سرمایه‌گذاری در این صنعت هستند.صنعت فولاد علاوه بر درآمد ارزی و رفع نیاز صنعت داخلی به فولاد، نقش بزرگی در اشتغالزایی دارد.مشاغل مرتبط با بهره‌برداری از معادن، حمل و نقل، تولید فولاد، بازرگانی، آموزش، تهیه تجهیزات و ماشین‌آلات، مشاوره و به‌روزرسانی تجهیزات و خدمات پرسنلی و… است.

ایران با داشتن ویژگی های خاصی مانند نیروی انسانی ارزان، منابع انرژی کافی و مواد اولیه ارزان می تواند یکی از مناطقی باشد که در آینده صنعت آهن آلات دنیا نقش با اهمینی را ایفا نماید.

به عبارت دیگر با توجه به هزینه های ثابت تولید و مزیت نسبی صنعت فولاد در ایران، این صنعت نباید فقط با تکیه بر بازار داخلی توسعه یابد. تلاش برای دستیابی به بازارهای جهانی به گونه ای که سهم کشور را افزایش دهد می تواند کلیدی جهت توسعه اقتصادی بیشتر در آینده باشد.

البته از دیدگاه توسعه، آن صنعت با اهمیت تلقی می شود که بیش از تولید خود، سرمایه گذاری های فرعی را به راه اندازد و در واقع موجبات تحریک صنایع بالا دست و پایین دست را فراهم نماید. بدین ترتیب در چارچوب استراتژی توسعه اقتصادی جهت گیری عمده سرمایه گذاری ها باید در این گونه صنایع مانند فولاد متمرکز گردد.

برای شناخت صنعت فولاد کشور و تعیین جایگاه آن در دنیا احتیاج به شناخت کامل از وضعیت صنعت آهن آلات دنیا و از جمله گروه کشورهای پیشرفته و در حال توسعه داریم تا در نتیجه گیری و ارائه سیاست ها مبتنی بر حقایق و توانایی صنعت فولاد کشورمان باشد. البته به دلیل ارتباط مستقیم مجتمع های فولادی با بازار جهانی فولاد درک صحیح از روند این صنعت می تواند در امر سیاست گذاری مهم و با اهمیت تلقی گردد.