به گزارش مزایده و مناقصه، به طور کلی ضایعات به محصولات و تولیداتی در صنعت و یا یک تولیدی و کارخانه اطلاق می شود که یا دارای نقصی در تولید می باشند که قابلیت فروش در بازار را نداشته و قابلیت استفاده را ندارد. و یا به تجهیزات و موادی اطلاق میشود که در اثر آسیب و یا پایان یافتن عمر مفید خود قابلیت خود را از دست داده و دیگر در محل مورد نظر نمی توان از استفاده کرد.
ضایعات معمولا ارزش آلیاژی و ترکیبی بالایی داشته و قابلیت فروش را دارند. و این مواد همواره مشتری پرو پا قرص برای خرید دارند.
برخی از این ضایعات در برخی صنایع به خط تولید بازگشته و قابلیت استفاده به عنوان مواد اولیه را دارند مانند: صنایع فولاد و آهن و تولید مقوا.
و در برخی صنایع این مواد دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرد و بایستی به فروش برسد و یا از بین برود.
مقوله ضایعات بسیار موضوع گسترده و در بعضی مواقع حساس می باشد.
از جمله مواردی که بسیار تنش زا هستند بی خطر کردن و ازبین بردن ضایعات بیولوژیک و بیمارستانی و همچنین ضایعات تسلیحات و ادوات جنگی و صنایع هسته ای می باشد. که این موارد ممکن است سال ها سلامت محیط زیست و حتی ساکنین یک منطقه را تحت تاثیر قرار دهد
این تجارت در صورتی که درست و با آگاهی وارد آن شوید میتواند تجارت پر سودی هم برای شما باشد. در برخی کشور ها سود این بیزینس تا حدی می باشد که دولت ها اجازه ورود بخش خصوصی را به این وادی نمی دهند. و در بعضی مواقع بازیافت آنها به چالش سیاسی بین کشور ها و حتی تنش هایی منجر می شود.
به همین دلیل افرادی که وارد این زمینه می شوند باید با آگاهی کامل و اشراف کامل به بازار صورت پذیرد. در غیر این صورت ممکن است فرد متضرر شود. همچنین فروش این ضایعات به مراکز و کارخانجات معتبر هم یکی از مواردی است که بسیار حائز اهمیت می باشد. زیرا که خرید این مواد به صورت نقدی بوده و در صورتی که بازگشت سرمایه شما سریعا انجام نشود شما از چرخه خارج خواهید شد.
انواع ضایعات صنعتی
ضایعات فلزی
قراضه های فلزی بخش قابل توجهی از زباله های شهری را تشکیل می دهند که فضای بسیار زیادی را اشغال کرده و قابل امحاء نیستند. این فلزات ارزش اقتصادی دارند زیرا با صرف هزینه و انرژی تولید شده اند و مورد استفاده قرار گرفته اند
فلزاتی مانند آهن ، مس ، روی ، آلومینیوم ، استیل و چدن برخی از فلزات ارزشمندی هستند که بخش بزرگی از ضایعات شهری را تشکیل می دهند و می توان با بازیافت آنها در هزینه و انرژی که صرف تولید مجدد آنها می شود، صرف جویی کرد
قیمت روز هر کیلو از این ضایعات تابعی از قیمت جهانی این فلزات و قیمت دلار در ایران است و بازار خرید و فروش آنها در سراسر دنیا بسیار گسترده و پر رونق است
ضایعات غیر فلزی
زباله های غیر فلزی شامل هر چیز غیر فلزی مانند پلاستیک ، شیشه ، کاغذ و کارتن ، منسوجات ، مواد شیمیایی و ضایعات ساختمانی مانند آجر و سرامیک است. در بین این ضایعات می توان به انواع لوله های شکسته ، چوب و تخته ، چرم و حتی مواد غذایی دور ریختنی اشاره کرد که هریک براساس ارزش اقتصادی و قابلیت بازیافت قیمت متفاوتی دارد.
انواع ضایعات و نحوه برخورد با آنها
ضایعات آهن
این نوع از ضایعات جزء با ارزشترین و در عین حال بیشترین نوع تولید شده در صنعت می باشند.
ضایعات آهن ممکن است در یک کارخانه بر اثر فرایند ناقص تولید ایجاد شوند و یا در کارخانه دیگر تجهیزات و قطعاتی باشند که کارایی خود را ازدست داده اند.
این موارد به هر ترتیب که ایجاد شده باشند بسیار با ارزش بوده و همواره خریدار دارند زیرا به عنوان خوراک و مواد اولیه کارخانجات ذوب آهن مورد استفاده قرار می گیرند و خود به چند نوع تقسیم می شوند.
محصولات گالوانیزه
این نوع از محصولات معمولا از تجهیزات و تولیدات آبرسانی و لوله کشی تشکیل شده است و دارای روکش گالوانیزه می باشند.
این ضایعات عمدتا بعد از خرابی و پایان یافتن عمر مفید خود ایجاد می شوند و به علت روکش گالوانیزه محدودیت استفاده در صنایع دارند و به همین دلیل قیمت کمتری نسبت به موارد دیگر دارند. از این محصولات می توان به: لوله آب، کانال کولر اشاره کرد.
ضایعات آهن آلیاژی
این مواد دارای آلیاژی به غیر از آهن هستند و ارزش آنها هم به نوع آلیاژی که در آنها استفاده شده است دارند. معمولا از تجهیزات شکسته یا برش خورده و مشکل دار تشکیل می شوند. و با توجه به ترکیبات خود محدودیت استفاده در صنایع مختلف دارند. از جمله این مواد می توان به: فنرهای برش خورده و چرخ دنده اشاره کرد که در ترکیبات خود آلیاژهایی مانند: کروم و منگنز دارند.
ضایعات ممنوعه
این سری از محصولات و تجهیزات آهنی بسیار حساس بوده و خرید و فروش و استفاده از آنها هم باید زیر نظر مراجع قانونی صورت پذیرد. معمولا این ضایعات به بازار راه پیدا نمی کنند و در صورت ورود هم به صورت غیر قانونی می باشد. از جمله این موارد می توان: ادوات و تجهیزات جنگی و قلم جوش را نام برد.
ضایعات پلاستیک
بعد از ضایعات آهنی مهمترین و گران قیمت ترین این دسته می باشد. البته این ضایعات دارای انواع و دسته بندی می باشند که در این بخش به آن اشاره خواهیم کرد.
ضایعات درجه یک و کم خطر پلاستیکی که در اصطلاح به آنها پت اطلاق می شود: این نوع از مواد که فراوان ترین نوع از این ضایعات می باشند. به علت تولید زیاد باید برای محیط زیست کم خطر باشند. این مواد قادرند به چرخه تولید باز گشته و معمولا خواهان و مشتریان زیادی دارند. و قیمت مناسبی هم برای این نوع ضایعات وجود دارد. این موارد شامل: بطری های نوشابه، روغن، آب معدنی و شیر می باشد
از ضایعات پلاستیکی در ساخت چه مواردی استفاده می شود؟
برای ساخت روکش انواع سیم از این مواد استفاده می شود که بیشترین کاربرد را این مورد دارد.
جدیدا برای ساخت فوم هایی که برای عایق کاری ساختمان ها از آن استفاده میکنند نیز استفاده می شود.
ساخت پوشش بسته بندی مواد غذایی که این پوشش با استفاده از بازیافت ضایعات پت ساخته می شود.
استفاده در ساخت انواع چمن های مصنوعی: مانند چمن مصنوعی گلف و فوتبال
ساخت برخی از آلات و ادوات موسیقی
ساخت انواع مبلمان خانگی و اداری پلاستیکی
تولید الیاف پلاستیکی برای صنعت فرش ماشینی و استفاده از این الیاف برای تولید فرش
در برخی کشور ها هم بعضی از هنرمندان با استفاده از این ضایعات مجسمه و کارهای هنری خلق می کنند.
ضایعات کاغذ و مقوا(ضایعات اداری)
این نوع از ضایعات هم جز بیشترین مواد تولید شده میباشد. به علت گستردگی استفاده از این مواد در صنایع مختلف تولید پسماند این مواد هم بسیار زیاد خواهد بود. به همین دلیل برگشت این مواد به عنوان مواد اولیه بسیار خواهان دارد. کارخانجات تولید مقوا خریدار این ضایعات هستند و هر نوع کاغذ، مقوا، و بسته بندی مقوایی را خریده و به عنوان مواد اولیه مورد استفاده قرار خواهند داد. این کارخانجات از پرکارترین کارخانجات موجود در شهرک های صنعتی می باشند. و استفاده و تولید ضایعات مقوا و کاغذ بسیار پر سود و کاربردی می باشد.
ضایعات نفتی (لجن یا اسلج نفتی)
هیدروکربن جزء اصلی لجن نفتی است و زمانی تشکیل می شود که خواص نفت خام در نتیجه تغییرات شرایط خارجی تغییر کند. تشکیل لجن نفتی معمولا به دلیل سرد شدن در زیر نقطه ابری، تبخیر انتهای نور، مخلوط شدن با مواد ناسازگار و ورود آب برای تشکیل امولسیون ایجاد می شود. ترکیب عنصری لجن نفتی عبارت است از نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، مس، کلسیم، منیزیم، کادمیوم، فسفات، کروم، روی، سدیم و سرب.
در تولید و اکتشاف نفت، پسماندهایی تولید می شود که شامل سیال حفاری، فاضلاب نفتی، لجن تصفیه خانه پساب نفتی و لجن کف مخزن می شود.
یک پالایشگاه نفت با ظرفیت تولید ۱۰۵۰۰۰ بشکه در روز تقریبا ۵۰ تن لجن نفتی در سال تولید می کند. بقایای یافت شده در پایه مخزن و سایر تأسیسات ذخیره سازی عموما لجن نامیده می شود. برای مخازن ذخیره نفت خام، این نوع لجن که در پایه آن یافت می شود از هیدروکربن ها، آسفالتین ها، پارافین، آب و جامدات معدنی مانند ماسه، سولفیدهای آهن و اکسیدهای آهن تشکیل شده است.
در صنعت نفت نمی توان از تولید لجن های نفتی اجتناب کرد و این امر به دلیل ماهیت خطرناک آن یک چالش جهانی در تصفیه و مدیریت آن است.
از سوی دیگر، روش های دفع لجن های نفتی عموما به درستی انجام نمی شود. برخی از روشها در بازیافت اسلج های نفتی بسیار خوب هستند، اما با هزینه عملیات بالا همراه هستند و کاربرد آنها در مقیاس وسیع ممکن است محدود باشد. با این حال، زمان بسیار طولانی برای تصفیه لجن های نفتی نیاز است و همچنین ممکن است به یک زمین بزرگ نیاز داشته باشد. اما با استفاده از روش های صحیح و استفاده از مواد زیست تخریب پذیر، می توان این عملیات را با کم ترین هزینه ی مالی و محیط زیستی، انجام داد.
روش های تصفیه لجن های نفتی
برخی از روشهای مورد استفاده در بازیافت اسلج های نفتی عبارتند از: استخراج با حلال، عملیات سانتریفیوژ، بازیافت نفت افزایش یافته با سورفکتانت (EOR)، تصفیه یخ زدگی و مذاب، تجزیه در اثر حرارت (پیرولیز)، تابش مایکروویو، روش الکترومغناطیسی، تابش اولتراسونیک و شناورسازی کف. در اکثر روش های تصفیه لجن های نفتی، از سه مرحله تکنیک مدیریت پسماند استفاده می شود:
1-کاهش تولید لجن نفتی با استفاده از فناوری ها
2-بازیافت نفت از لجن نفتی
3- دفع از لجن نفتی غیرقابل بازیافت
مرحله اول به جلوگیری و کاهش تولید لجن نفتی کمک می کند، در حالی که دو مرحله دیگر بر تصفیه لجن های نفتی خام تمرکز دارند.